Autor:

Dr n. med.  Piotr Kolczewski

specjalista ginekologii i położnictwa.

Wiceprezes Polskiego Towarzystwa  Ginekologii Plastycznej i Rekonstrukcyjnej

Redaktor naczelny kwartalnika Ginekologia Plastyczna i Rekonstrukcyjna

Temat:  O-Shot – iniekcje osocza bogatopłytkowego

Nawet do 40% seksualnie aktywnych kobiet doświadcza dysfunkcji seksualnych (female sexual disorders – FSD) obejmujących:

• zaburzenia pożądania (obniżenie lub brak libido),
• zaburzenia podniecenia,
• zaburzenia orgazmu,
• dyspareunię [1, 2].

Aktualnie rekomendowane leczenie tych zaburzeń to:

• psychoterapia,
• leczenie behawioralne,
• leczenie hormonalne,
• leczenie psychofarmakologiczne.

Leczenie hormonalne zaakceptowane przez Agencję Żywności i Leków (FDA) to krótkie cykle terapii testosteronem i stosowanie flibanseryny [2], która w atmosferze skandalu, dwukrotnie odrzucana jako terapia FSD przez FDA z powodu niskiej skuteczności (niewielka poprawa < 50%) i poważnych obostrzeń podczas stosowania, została pod naciskiem organizacji feministycznych dopuszczona do leczenia jednej z postaci FSD [2, 3].

Z tego powodu pozostają zatem pacjentki z nierozwiązanym problemem, który ma wpływ na życie emocjonalne, relacje partnerskie itd.

W 2014 r. dr Charles Runnels przeprowadził badanie pilotażowe mające na celu ocenę wpływu iniekcji osocza bogatopłytkowego (platelet rich plasma – PRP) w określone punkty w obrębie łechtaczki i przedniej ściany pochwy [4]. Runels swoją metodę opatentował, rozpowszechnił i nazwał O-Shot® (www.oshot.info).

Osocze stosowane jest od wielu lat w leczeniu trudno gojących się ran, ortopedii, chirurgii stomatologicznej, a przede wszystkim w medycynie estetycznej. Substancje zawarte w PRP2 po odpowiedniej aplikacji aktywują komórki macierzyste w miejscu podania, prowadząc do poprawy funkcji i struktury tkanki [5, 6]. W ginekologii opisano zastosowanie PRP w leczeniu opornego na terapię farmakologiczną liszaja twardzinowego, neuralgii nerwu sromowego i wysiłkowego nietrzymania moczu [7, 8, 9, 10].

Runnels do badania zakwalifikował 12 kobiet w wieku 24–64 lat z rozpoznaniem FSD, u których podał 4 ml PRP w ciała jamiste łechtaczki i do przedniej ściany pochwy. Pacjentki oceniane były po jednym wstrzyknięciu po 12 i 16 tygodniach na podstawie walidowanych skal zaburzeń seksualnych FSDS-R (Female Sexual Distress Scale-Revised) i FSFI (Female Sexual Function Index).

U 70% badanych nastąpiła poprawa. Nie stwierdzono powikłań w trakcie leczenia ani po nim. Jako efekt uboczny u 2 pacjentek wystąpiło pobudzenie seksualne podczas oddawania moczu (samoistne orgazmy!) i ciągłe pobudzenie seksualne, które ustąpiły samoistnie w ciągu 2 tygodni po zabiegu. Ten zaskakujący efekt uboczny związany był zdaniem badaczy prawdopodobnie z wolumetrycznym działaniem i wzrostem ciśnienia w okolicy łechtaczki, cewki moczowej i gruczołów Skennego [4].

W 2017 r. badanie oparte na metodzie O-shot przeprowadził Neto [9], który zastosował iniekcje PRP nie tylko w przypadku dysfunkcji seksualnych, ale również w wysiłkowym nietrzymaniem moczu i pęcherzu nadreaktywnym, uzyskując poprawę u 94% pacjentek. Możliwe wytłumaczenie tak wyraźnego efektu podania osocza bogatopłytkowego to poprawa przepływu krwi przez kompleks łechtaczkowy – jeden z czynników wzrostu uwalniany z aktywowanych płytek krwi to czynnik wzrostu naczyń (vascular growth factor – VEGF) odpowiedzialny za tworzenie nowych naczyń. Również możliwa jest poprawa w zakresie unerwienia tej okolicy, jeśli weźmiemy pod uwagę promujący wpływ PRP na wzrost aksonów w hodowlach in vitro [11].

Wiele badań wykazało również wpływ czynników zawartych w PRP na aktywację komórek macierzystych, które mogą różnicować się w komórki różnych typów tkanek w miejscu podania [12].

Wnioski

Pomimo metodologicznego ograniczenia tego badania, biorąc pod uwagę bardzo wyraźną odpowiedź na leczenie, brak powikłań i prostotę metody, dalsze badania przyniosą odpowiedź co do zastosowania O-shot w leczenie dysfunkcji seksualnych i być może innych zaburzeń układu moczowo-płciowego.

Autor:

Dr n. med.  Piotr Kolczewski

specjalista ginekologii i położnictwa.

 Wiceprezes Polskiego Towarzystwa  Ginekologii Plastycznej i Rekonstrukcyjnej

Redaktor naczelny kwartalnika Ginekologia Plastyczna i Rekonstrukcyjna

Piśmiennictwo

1. Laumann EO, Paik A, Rosen RC Sexual dysfunction in the United States: prevalence and predictors. JAMA 1999;281:537–544.
2. Practice Bulletin No. 119: Female sexual dysfunction. The American College of Obstetricians and Gynecologists. Pract Bull 2011;117: 996–1007.
3. politico.com/story/2015/08/sexual-politics-boosts-bid-for-pink-viagra-121310.
4. Runels Ch, Melnick H, A pilot study of the effect of localized injection of autologous platelet rich plasma (PRP) for treatment o female sexual dysfunction. J Women Health Care 2014;3:169.
5. Galliera E, Corsi MM, Banfi G. Platelet rich plasma therapy: inflammatory molecules involved in tissue healing. J Biol Regul Homeost Agents 2012;26(2 Suppl 1):35S–42S.
6. Xie X, Zhang C, Tuan RS. Biology of platelet-rich plasma and its clinical application in cartilage repair. Arthritis Res Ther 2014;16:204.
7. Kim SH, Park ES, et al. Rejuvenation using Platelet-rich Plasma and Lipofilling for Vaginal Atrophy and Lichen Sclerosus. J Menopausal Med 2017;32(1):63–68.
8. Matz EL, Pearlman AM, Terlecki RP. Safety and feasibility of platelet rich fibrin matrix injections for treatment of common urologic disorders. Investig Clin Urol 2018;59(1):61–65.
9. Neto JB. O-Shot. Platelets rich plasma in intimate female treatment. J Women Health Care 2017;6.
10. Benia-Willson F, Pour NR, Mohamed B, et al. Use of platelet-rich plasma for vulvovaginal autoimmune condition like lichen sclerosus. Plastic Reconstr Surg Glob Open 2016;4(11):e1124.
11. Takeuchi M, Kamei N, et al. Human Platelet rich plasma promotes axon growth in brain spinal cord coculture. Neuroreport 2012;23(12):712–716.
12. Sclafani AP. Safety, efficacy, and utility of platelet-rich fibrin matrix in facial plastic surgery. Arch Facial Plast Surg 2011;13: 247–251.
13. Kakudo N, Minakata T, Mitsui T, Kushida S, Notodihardjo FZ, et al. Proliferation-promoting effect of platelet-rich plasma on human adipose-derived stem cells and human dermal fibroblasts. Plast Reconstr Surg 2008;122:1352–1360.